Böbrek küçülmesi nedir, belirtileri nelerdir?

Böbrek küçülmesi, tıbbi olarak "böbrek atrofisi" olarak adlandırılan, böbreklerin normal boyutlarından daha küçük bir hale gelmesi durumudur. Bu durum, böbrek dokusunun zaman içinde hasar görmesi ve işlevsel nefronların (böbreğin temel çalışma birimleri) kaybı sonucu ortaya çıkar. Böbrek küçülmesi genellikle kronik böbrek hastalığının ilerlemiş bir aşamasını işaret eder ve böbreklerin süzme kapasitesinin azalmasına yol açar. Küçülme, tek bir böbrekte (unilateral) veya her iki böbrekte (bilateral) görülebilir. Nedenleri arasında uzun süreli yüksek tansiyon, diyabet, tekrarlayan böbrek enfeksiyonları, idrar yolu tıkanıklıkları veya otoimmün hastalıklar yer alır. Erken teşhis ve tedavi, böbrek fonksiyonlarının korunması açısından kritik önem taşır.

Böbrek küçülmesinin belirtileri, altta yatan nedenlere ve hastalığın şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İlk evrelerde belirtiler hafif olabilir veya hiç görülmeyebilir, ancak hastalık ilerledikçe semptomlar daha belirgin hale gelir. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Yorgunluk ve halsizlik: Böbreklerin toksinleri yeterince süzememesi sonucu enerji düşüklüğü yaşanabilir.
• İdrar değişiklikleri: İdrar miktarında azalma, köpüklü idrar, kanlı idrar (hematüri) veya sık idrara çıkma ihtiyacı görülebilir.
• Ödem: Vücutta sıvı birikmesine bağlı olarak ayak bilekleri, bacaklar veya yüzde şişlik oluşabilir.
• Yüksek tansiyon: Böbrekler kan basıncını düzenlemede rol oynadığından, küçülme sonucu hipertansiyon gelişebilir.
• İştah kaybı ve bulantı: Toksin birikimi sindirim sistemini etkileyerek mide bulantısı veya kusmaya neden olabilir.
• Konsantrasyon güçlüğü: Üre gibi atık maddelerin kanda birikmesi zihinsel bulanıklığa yol açabilir.
• Kas krampları: Elektrolit dengesizlikleri (örneğin, düşük kalsiyum veya yüksek fosfor) kas ağrılarına neden olabilir.
• Ciltte kaşıntı: Böbrek yetmezliğine bağlı olarak ciltte kuruluk ve kaşıntı hissedilebilir.

Bu belirtilerden herhangi biri varsa, bir sağlık uzmanına başvurarak böbrek fonksiyon testleri (kan testleri, idrar tahlili, ultrason gibi) yaptırmanız önerilir. Erken müdahale, böbrek hasarının ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir.