Böbrek Yetmezliğinde Beslenme
26 Temmuz 2024

Böbrek Yetmezliğinde Beslenme


Böbrek yetmezliği, vücuttaki iki böbreğin işlevlerini yerine getirememesi durumudur. Bu hastaların düzenli olarak takip edilmesi gerekmektedir. Zamanında müdahale edilmediği takdirde, kanda biriken toksinlerle beraber potasyum oranında artış olacak ve hasta ağırlaşacaktır. Bu hastalar diyalize bile girse, özel bir beslenme programı oluşturulmalıdır. Bu beslenme programı bir diyetisyen eşliğinde hazırlanmalıdır. Böbrek fonksiyonları bozulduğundan, vücuttaki besin öğelerinde aşırılık ve düzensizlik oluşur, sıvı dengesi bozulur. Her hastanın böbreklerindeki işlevsellik farklı olduğundan, hastaların her biri için farklı beslenme programları hazırlanmalıdır. Diyetisyen hastadaki idrar oranına, diyabetine, yüksek tansiyon gibi sorunlara bakarak, kilosunu ve kandaki potasyum, sodyum ve fosfor gibi değerlere dikkat ederek bir diyet listesi hazırlar.

Beslenmede Dikkat Edilecek Unsurlar

Proteinler: Böbrek yetmezliği hastalarında proteinin atık ürünleri olan ürik asit, üre ve kreatinin vücuttan atılımında sorun olduğu için, bu maddeler birikmeye başlar. Bunun sonucunda iştahsızlık, halsizlik, ağızda kötü koku, bulantı ve kusma, nefes darlığı gibi belirtiler ortaya çıkar. Bu nedenle böbrek hastalarının çoğunda protein alımı kısıtlanmaktadır.

Enerji: Böbrek yetmezliği hastalarında, vücutta oluşan yıkımı önlemek için diyette enerji miktarı yüksek tutulmalıdır. Kısıtlı alınan proteinin enerji için kullanılmaması gerekir, bu yüzden hastanın kan değerlerine uygun olarak, karbonhidrat ve yağlardan destek alınır.

Sıvı: Vücuda alınan sıvı, su ve sıvı gıdalarla karşılanır ve bunlar idrar, dışkılama, solunum ve terleme ile dışarı atılır. Sağlıklı bireylerde bu denge mükemmel şekilde işler. Ancak böbrek yetmezliği hastalarında idrarda azalma veya tamamen kesilme görülebilir. Bu durumda sıvı vücutta birikmeye devam eder. İdrarda azalma varsa sıvı alımı azaltılmalı, idrar azalmadığında kısıtlamaya gidilmemelidir.

Vitaminler ve Mineraller: Böbrek yetmezliği hastaları, kendi kan değerlerine göre potasyum, fosfor ve sodyum alımlarına dikkat etmelidir. Vücutta suyun dengesine yardımcı olan sodyum, kan basıncını belli düzeyde tutar ve diğer organların işlevselliğine yardımcı olur. Sodyum vücutta fazla olduğunda, sıvı birikimi de fazla olur ve bu durum tansiyon yükselmesine ve kalp yetmezliğine neden olabilir. Bu yüzden hastaların çoğunda tuz kısıtlaması yapılması gerekmektedir. Vücutta özel bir tuz olan potasyum, kasların kasılmasında rol oynar ve böbrekler tarafından atılması güçleşir. Kandaki potasyum yükselmesi iştahsızlık, halsizlik, kaslarda kuvvetsizlik ve felçlere yol açabilir. Potasyum seviyesi arttıkça kalbin aniden durması riski artar. Yüksek potasyum içeren yiyeceklerin tüketiminde dikkatli olunmalıdır. Fosfor ise kalsiyumla birlikte kemiklerin dayanıklılığında etkili olur. Organların çalışması ve enerji sağlanması için de gereklidir. Besinlerle alınan fosfor, böbrekler yardımıyla idrarla atılmaktadır. Böbrek yetmezliği hastalarında fosfor vücutta birikmeye başlar ve bu durum kemiklerin kolayca kırılmasına, eklemlerde ağrılara yol açar. Ayrıca demir alımı, B ve C vitaminlerinin alımlarına dikkat edilmelidir. Beslenme düzenlenmezse bu vitaminlerde eksiklik oluşacaktır. Hastalarda D vitamini üretimi yapılamadığından, dışarıdan alınmalıdır. A vitamini düzeyi artacağından, bunun için alınacak ilaçlar zararlı olabilir.

Tüketilmemesi Gereken Besinler

  • Tavsiye edilenin dışında yumurta, süt, balık ve işkembe
  • İçeriği belli olmayan kek, kurabiye, çörek ve pastalar
  • Salamura besinler, konserve, turşu, sosis, salam, sakatat, beyin, karaciğer, böbrek, yürek, dalak
  • Kuruyemişler, çikolata, meşrubatlar, kahve, boza, neskafe, kakao
  • Tahin, pekmez, tahin helvası
  • Kuru fasulye, bulgur, mercimek, nohut, enginar, tatlı kabak, asma yaprağı, pazı, kara lahana
  • Kavun, muz, kurutulmuş meyveler
  • Tuzlu besinler, tuz, et suyu tabletleri, kabartma tozu
  • Asit içeren kola, gazoz gibi içecekler, alkollü içecekler

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Sungurtekin

26 Temmuz 2024 Cuma

Böbrek yetmezliği olan biri olarak, bu kadar detaylı bir beslenme programına nasıl uyum sağlayabilirim? Özellikle protein kısıtlaması ve sıvı alımı konusunda nelere dikkat etmeliyim? Bu belirtilerle başa çıkabilmek için hangi yiyecekleri hayatımdan tamamen çıkarmam gerekecek?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Sungurtekin, böbrek yetmezliği ile başa çıkarken beslenme programına uyum sağlamak gerçekten zor olabilir, ancak bazı adımlarla bu sürece daha kolay adapte olabilirsiniz. Öncelikle, protein kısıtlaması konusunda doktorunuzun ya da diyetisyeninizin önerilerini takip etmek çok önemlidir. Çoğu zaman, hayvansal proteinleri azaltarak bitkisel protein kaynaklarına yönelmek faydalı olabilir.

Sıvı alımı konusunda ise gün içinde tükettiğiniz sıvı miktarını dikkatlice takip etmek gerekecektir. Yiyeceklerin içerisindeki gizli sıvıları da hesaba katmalısınız. Özellikle tuzlu ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmak, susama hissinizi azaltarak sıvı alımını kontrol etmenize yardımcı olur.

Hayatınızdan tamamen çıkarmanız gereken yiyecekler arasında yüksek sodyum içeren gıdalar, işlenmiş etler, konserve yiyecekler ve hazır gıdalar yer alabilir. Bu yiyecekler böbreklerinize ek yük bindirebilir. Taze meyve ve sebzeleri tercih etmek ve evde yemek yapmak, beslenme programınıza uyum sağlamanızı kolaylaştırabilir.

Bu yolculukta sabırlı ve kararlı olmak çok önemlidir. Her zaman doktorunuzun ve diyetisyeninizin önerilerine uymaya özen gösterin.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Böbrek Üstü Bezi Hormonları

Böbrek Üstü Bezi Hormonları

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Böbrek Nasıl Çalışır

Böbrek Nasıl Çalışır

Böbrek Taşı Nasıl Oluşur

Böbrek Taşı Nasıl Oluşur

Böbrek Yetmezliği Nedir

Böbrek Yetmezliği Nedir

Hemodiyalizin Faydaları Nelerdir?

Hemodiyalizin Faydaları Nelerdir?

Böbrek Nakli Nasıl Yapılır?

Böbrek Nakli Nasıl Yapılır?