Böbreklerde ekstrarenal pelvis varyasyonu nedir?

Böbrek anatomisinde sık karşılaşılan bir varyasyon olan ekstrarenal pelvis, idrar toplama sisteminin normalden farklı bir konumlanışını ifade eder. Renal pelvisin böbrek dokusu dışına taşması şeklinde ortaya çıkan bu yapısal durum, genellikle doğuştan gelir ve çoğu zaman herhangi bir sağlık sorununa yol açmaz. Görüntüleme yöntemleriyle tesadüfen tespit edilen bu varyasyonun klinik önemi, hidronefroz gibi patolojik durumlardan ayırt edilmesinde yatar.

19 Kasım 2025

Böbreklerde Ekstrarenal Pelvis Varyasyonu Nedir?


Ekstrarenal pelvis, böbrek anatomisinde görülen normal bir varyasyondur (anatomik farklılık) ve genellikle bir hastalık veya anormallik olarak kabul edilmez. Bu durum, böbreğin idrar toplama sisteminin bir parçası olan pelvisin böbrek dokusunun dışına doğru genişlemesi veya taşması şeklinde tanımlanır. Normalde renal pelvis böbreğin içinde (intrarenal) yer alırken, ekstrarenal pelviste bu yapı kısmen veya tamamen böbreğin dışında bulunur. Bu varyasyon genellikle doğuştan gelir ve çoğu insanda herhangi bir semptoma veya sağlık sorununa neden olmaz. Tanı genellikle ultrason, BT (bilgisayarlı tomografi) veya IVP (intravenöz pyelografi) gibi görüntüleme yöntemleriyle tesadüfen konulur.

Ekstrarenal Pelvisin Özellikleri ve Mekanizması

  • Ekstrarenal pelvis, böbreğin idrarın toplandığı ve üretere (idrar kanalına) aktarıldığı bölümünün genişlemiş halidir.
  • Bu varyasyon, böbreğin gelişim sürecinde ortaya çıkar ve genellikle her iki böbrekte de görülebilir, ancak tek taraflı olması daha yaygındır.
  • Pelvisin böbrek dışına taşması, idrarın geçici olarak depolanmasında bir değişikliğe neden olabilir, ancak bu genellikle idrar akışını engellemez veya böbrek fonksiyonlarını bozmaz.
  • Ekstrarenal pelvis, böbrek boyutunda hafif bir büyümeye yol açabilir, ancak bu genellikle klinik açıdan önemsizdir.

Ekstrarenal Pelvisin Nedenleri ve Görülme Sıklığı

Ekstrarenal pelvisin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörler veya embriyonik gelişim sırasındaki varyasyonların rol oynadığı düşünülmektedir. Konjenital (doğuştan) bir özelliktir ve ailevi geçiş gösterebilir. Görülme sıklığı toplumda yaklaşık %10 civarındadır ve kadınlarda erkeklere göre biraz daha yaygın olabilir. Ayrıca, çocukluk çağında yapılan ultrason incelemelerinde sıkça rastlanır, çünkü bu yaşlarda böbrek yapıları daha belirgindir.

Belirtiler ve Klinik Önemi

Ekstrarenal pelvis genellikle asemptomatiktir (belirtisizdir) ve çoğu insanda hiçbir şikayete yol açmaz. Ancak, bazı durumlarda yanlışlıkla hidronefroz (böbrekte idrar birikmesi) ile karıştırılabilir, çünkü her iki durumda da renal pelvis genişlemiş görünebilir. Bu karışıklığı önlemek için doktorlar genellikle ek testler (örneğin, diüretik renal sintigrafi) kullanarak idrar akışının normal olup olmadığını değerlendirir. Ekstrarenal pelvis kendi başına tedavi gerektirmez, ancak nadiren aşağıdaki durumlarla ilişkili olabilir:

  • Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları: İdrarın hafifçe göllenmesi enfeksiyon riskini artırabilir, ancak bu çok yaygın değildir.
  • Böbrek taşı oluşumu: İdrar akışındaki minimal değişiklikler taş riskini hafifçe artırabilir, ancak kanıtlar sınırlıdır.
  • Üreteropelvik bileşke darlığı: Çok nadiren, ekstrarenal pelvis üreterle birleştiği noktada darlığa neden olabilir, bu da idrar akışını engelleyebilir ve hidronefroza yol açabilir.

Tanı ve Ayırıcı Tanı

Ekstrarenal pelvis tanısı genellikle ultrasonografi ile konulur. Ultrason görüntülerinde, böbreğin merkezinde genişlemiş bir pelvis yapısı görülür, ancak böbrek parankimi (ana doku) normal kalınlıktadır ve idrar akışında tıkanıklık belirtisi yoktur. Ayırıcı tanıda hidronefroz (böbrekte idrar birikimi) önemli bir yer tutar. Hidronefrozda, pelvis genişlemesine ek olarak böbrek dokusunda incelme ve idrar akışında azalma görülebilir. Doktorlar, şüphe durumunda dinamik görüntüleme yöntemleri kullanarak bu ayrımı yaparlar.

Tedavi ve Takip

Ekstrarenal pelvis normal bir varyasyon olduğu için spesifik bir tedaviye ihtiyaç duymaz. Çoğu durumda, hasta eğitimi ve periyodik takip yeterlidir. Öneriler şunları içerir:

  • Düzenli kontrol: Eğer ekstrarenal pelvis tesadüfen tespit edilmişse, doktorlar genellikle yıllık ultrason gibi görüntüleme yöntemleriyle takip önerebilir, özellikle de hastada idrar yolu enfeksiyonu veya taş öyküsü varsa.
  • Semptom yönetimi: Eğer hastada idrar yolu enfeksiyonu veya taş gibi komplikasyonlar gelişirse, bu durumlar standart tedavi yöntemleriyle (antibiyotikler, taş kırma vb.) yönetilir.
  • Cerrahi müdahale: Sadece çok nadir durumlarda, örneğin üreteropelvik bileşke darlığı gibi ciddi tıkanıklıklar varsa cerrahi gerekebilir.

Sonuç

Ekstrarenal pelvis, böbrek anatomisinin zararsız bir varyasyonudur ve genellikle sağlık açısından risk oluşturmaz. Çoğu insan bu durumu fark etmeden yaşar. Ancak, doğru tanı konulması önemlidir, çünkü hidronefroz gibi patolojik durumlarla karıştırılmamalıdır. Eğer ekstrarenal pelvis teşhisi konulduysa, endişelenmeye gerek yoktur; sadece doktorunuzun önerdiği şekilde düzenli kontrolleri aksatmamak yeterli olacaktır. Unutmayın, bu varyasyon yaşam kalitenizi etkilemez ve günlük aktivitelerinizde herhangi bir kısıtlamaya yol açmaz.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Böbrek Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi
Böbrek Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi
Polikistik Böbrek Belirtileri ve Tedavisi
Polikistik Böbrek Belirtileri ve Tedavisi
Böbrek Nakli Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir
Böbrek Nakli Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir
Böbrek Yetmezliği
Böbrek Yetmezliği
Hemodiyalizin Faydaları Nelerdir?
Hemodiyalizin Faydaları Nelerdir?
;